Pensioen

Verdeling ouderdomspensioen na een scheiding

U en uw ex-partner hebben volgens de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wet VPS) allebei recht op de helft van het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk of
geregistreerd partnerschap is opgebouwd. Het maakt daarbij niet uit of u getrouwd bent in gemeenschap van goederen of dat u huwelijkse of partnerschapvoorwaarden heeft afgesloten.

Uitbetaling ouderdomspensioen

De pensioenuitvoerder betaalt het verdeelde ouderdomspensioen rechtstreeks uit aan u en uw ex-partner. De rechter hoeft hierover geen beslissing te nemen. Om dit te kunnen doen, moet
de pensioenuitvoerder wel van uw scheiding op de hoogte zijn. U moet daarom de pensioenuitvoerder binnen 2 jaar na de scheiding het formulier “Mededeling van scheiding in verband met
de verdeling van ouderdomspensioen” toesturen. Het formulier is bijgevoegd bij
de brochure “Verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding”. In het formulier en
de brochure vindt u meer informatie over wat u precies moet doen om de verdeling
te regelen. Als u het formulier niet binnen 2 jaar na de scheiding naar de pensioenuitvoerder stuurt, hoeft de pensioenuitvoerder
het pensioen niet te verdelen. Uw ex-partner heeft dan nog steeds recht op zijn of haar deel. U moet uw ouderdomspensioen na pensionering dan zelf onderling verdelen.

Andere verdeling ouderdomspensioen

Wilt u geen standaardverdeling, dan kunt u met uw ex-partner een andere verdeling van het ouderdomspensioen afspreken. Bijvoorbeeld 60% voor de ene partner en 40% voor de andere
partner. U moet deze afspraken vastleggen in het scheidingsconvenant of in uw huwelijkse of partnerschapvoorwaarden. Als u hiervoor kiest, moet u een afschrift van dit stuk naar de
pensioenuitvoerder sturen. Voor hulp en advies kunt u contact opnemen met uw notaris of advocaat.

Conversie ouderdomspensioen

U kunt ook kiezen voor conversie van het ouderdomspensioen. Bij conversie wordt het ouderdomspensioen van de ex-partner die het pensioen heeft opgebouwd, voorgoed omgezet in een eigen
ouderdomspensioen voor beide partners. De ex-partner die het pensioen niet heeft opgebouwd, heeft nu een eigen aanspraak op het ouderdomspensioen dat tot uitkering komt op het moment
dat de ex-partner zelf de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Meer informatie hierover vindt u via andere relevante vragen.

Kosten en uitbetaling pensioen

De pensioenuitvoerder mag de kosten van het verdelen van het pensioen aan beide ex-partners in rekening brengen. Wilt u de hoogte van het bedrag weten, dan kunt u terecht bij uw
pensioenfonds of verzekeraar. U heeft recht op uitbetaling van het verevende deel van het ouderdomspensioen van uw ex-partner vanaf het moment dat uw ex-partner de pensioengerechtigde
leeftijd bereikt. Alleen als u gekozen heeft voor conversie, wordt hiervan afgeweken. Het ‘recht op uitbetaling’ is steeds afhankelijk van de pensioendatum van de ex-partner die het
pensioen heeft opgebouwd. Als die persoon kiest voor een vervroeging van de pensioendatum, krijgt de ex-partner ook eerder zijn of haar deel uitbetaald.

Als uw ex-partner overlijdt, verandert de situatie voor u:

Overlijdt de ex-partner die het pensioen heeft opgebouwd, dan krijgt u als overlevende ex-partner geen deel meer van het ouderdomspensioen. Meestal is er dan recht op bijzonder
nabestaandenpensioen. Overlijdt iemand voor de pensioendatum, dan wordt helemaal geen ouderdomspensioen uitgekeerd.
Overlijdt de ex-partner die het pensioen niet zelf heeft opgebouwd, dan krijgt de ex-partner die het pensioen heeft opgebouwd weer het volledige ouderdomspensioen.
Als er conversie heeft plaatsgevonden, verandert de situatie voor de ex-partner niet als de ex-partner die het pensioen heeft opgebouwd, overlijdt. Door conversie is er namelijk
een zelfstandige aanspraak op ouderdomspensioen ontstaan voor beide ex-partners.

Geen verdeling pensioen (drempelbedrag)

Het pensioen wordt niet altijd verdeeld. U heeft volgens de wet geen recht op pensioenverevening als het door de pensioenuitvoerder uit te keren bedrag lager is dan het drempelbedrag.
Het drempelbedrag is vanaf 1 januari 2011 vastgesteld op 427,29 bruto per jaar. Het bedrag dat de pensioenuitvoerder zou moeten betalen aan de ex-partner die zelf het pensioen niet
heeft opgebouwd, moet op het tijdstip van scheiding dus meer zijn dan het drempelbedrag. Woont die persoon op het moment van scheiding in het buitenland, dan is de ondergrens het
dubbele van dit bedrag. Het uit te keren bedrag wordt berekend over de totale periode dat u bij de pensioenuitvoerder pensioen heeft opgebouwd. Is het pensioen opgebouwd bij 2 of meer
pensioenuitvoerders, dan wordt het drempelbedrag per pensioenuitvoerder berekend.

Koude uitsluiting

Over het algemeen wordt in Nederland getrouwd in gemeenschap van goederen. Dit betekent dat alle goederen van beide partners zijn. Door het opstellen van huwelijkse voorwaarden of
partnerschapvoorwaarden kunnen bepaalde goederen van de gemeenschap worden uitgesloten. Als elke vorm van gemeenschap van goederen wordt uitgesloten, wordt dit koude uitsluiting
genoemd. Bij echtscheiding op of na 1 mei 1995 wordt het pensioen ondanks de overeengekomen koude uitsluiting verdeeld, tenzij de Wet VPS expliciet niet van toepassing wordt verklaard
in de huwelijkse voorwaarden of het scheidingsconvenant. Als u tussen 27 november 1981 en 1 mei 1995 gescheiden bent, dan is bij koude uitsluiting het pensioen niet verdeeld.

Als uw geregistreerd partnerschap eindigt, wordt het pensioen ondanks de overeengekomen koude uitsluiting verdeeld, tenzij de Wet VPS expliciet niet van toepassing wordt verklaard in
de partnerschapvoorwaarden of de overeenkomst waarmee het partnerschap beindigd wordt.

Conversie van ouderdomspensioen bij scheiding

Conversie (omzetting) van ouderdomspensioen betekent dat u bij uw scheiding kiest voor een andere verdeling dan de standaardverdeling. Conversie is alleen mogelijk bij echtscheiding of
beindiging van geregistreerd partnerschap, als de ex-partner en de pensioenuitvoerder met het verzoek instemmen. Conversie is niet mogelijk bij scheiding van tafel en bed.

Eigen aanspraak op ouderdomspensioen

Bij conversie wordt het deel van het ouderdomspensioen dat na verdeling toekomt aan de ex-partner (die het pensioen niet zelf heeft opgebouwd), samen met het bijzonder
nabestaandenpensioen voorgoed omgezet in een eigen aanspraak op ouderdomspensioen. Na de conversie hebben beide ex-partners hun eigen ouderdomspensioen en maakt het, wat de
pensioenuitkering betreft, voor geen van beiden uit of de ander nog wel of niet meer in leven is. Na conversie ontvangt iedere ex-partner het ouderdomspensioen wanneer deze zelf de
pensioengerechtigde leeftijd bereikt.

Bijzonder nabestaandenpensioen

Een nabestaandenpensioen is een uitkering die u kunt krijgen als uw partner overlijdt. Het bijzonder nabestaandenpensioen is de uitkering die een ex-partner kan krijgen als de andere
ex-partner overlijdt. Dit heet een bijzonder nabestaandenpensioen, omdat u ten tijde van het overlijden van uw ex-partner al gescheiden bent. Bij conversie wordt het bijzonder
nabestaandenpensioen ook mee omgezet in de eigen aanspraak op ouderdomspensioen.

Conversie vastleggen

Afspraken over conversie moeten zijn vastgelegd in de huwelijkse of partnerschapvoorwaarden of in het scheidingsconvenant. Als u voor conversie kiest, moet het formulier
“Mededeling van scheiding in verband met de verdeling van ouderdomspensioen” door u en uw ex-partner worden ondertekend. Verder moet u een gewaarmerkte kopie of een gewaarmerkt
uittreksel van de huwelijkse of partnerschapvoorwaarden of een gewaarmerkte kopie of gewaarmerkt uittreksel van het scheidingsconvenant met het formulier meesturen naar de
pensioenuitvoerder. Als u of uw ex-partner geen kopie (meer) heeft van het scheidingsconvenant, kunt u deze opvragen bij de advocaat die de scheiding heeft verzorgd.

Instemming pensioenuitvoerder

Conversie is alleen mogelijk als de pensioenuitvoerder met uw verzoek instemt. Is uw verzoek door de pensioenuitvoerder geaccepteerd, dan is de conversie definitief en kan die niet
meer worden teruggedraaid.

Conversie heeft de volgende voordelen:

Ook als u het pensioen niet zelf heeft opgebouwd, krijgt u een eigen aanspraak op ouderdomspensioen, waardoor u niet meer afhankelijk bent van de leeftijd of het in leven zijn van uw ex-partner.
Als u het pensioen niet zelf heeft opgebouwd, heeft u niets te maken met de keuze van uw ex-partner voor een vervroegde of verlate ingang van het ouderdomspensioen.
De financile band tussen u en uw ex-partner is definitief verbroken.

Conversie heeft de volgende nadelen:

Als u het pensioen niet zelf heeft opgebouwd, komt u bij het overlijden van uw ex-partner vr de eigen pensioendatum zonder enig inkomen van of via uw ex-partner te zitten, want ook een eventuele
alimentatie stopt. U moet dan tot aan de eigen pensioendatum zelf in het onderhoud kunnen voorzien.
Als u het pensioen zelf heeft opgebouwd, krijgt u bij overlijden van uw ex-partner niet meer het volledige ouderdomspensioen. Het afgestane deel van het ouderdomspensioen krijgt u niet terug. Het bij
de conversie afgesproken deel van het huwelijkse of partnerschapouderdomspensioen blijft over.

Verevening van pensioenrechten bij scheiding

Verevening van pensioenrechten bij scheiding of beindiging van geregistreerd partnerschap betekent dat het ouderdomspensioen dat is opgebouwd tijdens het huwelijk of geregistreerd
partnerschap verdeeld wordt tussen u en uw ex-partner.

De Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (VPS) geldt voor u als:

Uw echtscheiding na 30 april 1995 is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand;
Uw scheiding van tafel en bed na 30 april 1995 definitief was;
Uw geregistreerd partnerschap is beindigd.

Als u ongehuwd bent of geen geregistreerd partnerschap heeft als uw relatie eindigt, geldt de wet niet voor u. U kunt dan wel zelf afspraken maken over verdeling van pensioen,
bijvoorbeeld in een notarieel samenlevingscontract. Voor veel pensioenuitvoerders is een samenlevingscontract een voorwaarde voor een partnerpensioenregeling. Voor meer informatie
kunt u contact opnemen met uw pensioenuitvoerder.

Scheidingen vr 27 november 1981

Bent u voor 27 november 1981 gescheiden, dan kunt u geen aanspraak meer maken op het pensioen van uw ex-partner.

Scheidingen tussen 27 november 1981 en 1 mei 1995

Bent u tussen 27 november 1981 en 1 mei 1995 gescheiden en vond de boedeldeling na de scheiding plaats, dan valt u niet onder de Wet VPS. U valt wel onder de regeling in het Pensioenarrest, ook bekend als Boon
Van Loon.