Adoptie

Beginseltoestemming

De adoptieprocedure begint met het indienen van een aanvraag tot beginseltoestemming. Als u beginseltoestemming krijgt, wil dat zeggen dat u volgens de Nederlandse overheid geschikt bent en in aanmerking komt om
een buitenlands kind te adopteren. Het aanvraagformulier kunt u krijgen bij de Stichting Adoptievoorziening (SAV).

Voorwaarden adoptie kind uit buitenland

Hieronder volgen enkele voorwaarden die gelden in Nederland. Voor de precieze voorwaarden, uitzonderingen en meer informatie kunt u contact opnemen met de Stichting Adoptievoorzieningen.

Verlening beginseltoestemming adoptie

Als het gezinsrapport en het advies van de Raad voor de Kinderbescherming er zijn, besluit het
ministerie van Veiligheid en Justitie of u een beginseltoestemming krijgt. Een beginseltoestemming betekent dat
u van de Nederlandse instanties toestemming krijgt om een kind uit het buitenland te adopteren. Het krijgen van een beginseltoestemming betekent niet dat u automatisch het recht op bemiddeling en adoptie krijgt.
De beginseltoestemming is 4 jaar geldig en kan met 4 jaar verlengd worden. Er is dan wel een aanvullend gezinsonderzoek nodig. Een beginseltoestemming die u heeft gekregen voor 1 januari 2009 is 3 jaar geldig.
Een verzoek tot verlenging moet u minstens 12 weken voor de vervaldatum indienen bij het ministerie van Veiligheid en Justitie bij de directie CJB, afdeling interlandelijke adoptie.

Regels adopteren in het buitenland

Behalve met de regels en voorwaarden in Nederland heeft u altijd te maken met de regels van het land waaruit u een kind wilt adopteren. Het kind moet bijvoorbeeld het land mogen verlaten van de autoriteiten.
Ook kan meespelen of sprake is van ongewenste kinderloosheid en of er al kinderen in het gezin aanwezig zijn. Verder zijn er ook veel landen waar een adoptie door 1 persoon niet wordt toegestaan of waar andere
leeftijdsgrenzen gelden voor mensen die een kind willen adopteren.

Indienen aanvraag adoptie buitenlands kind

Het aanvragen van adoptie van een kind uit het buitenland verloopt via de Stichting Adoptievoorzieningen. Deze stichting verzorgt ook de algemene voorlichting over adoptie.

Adoptie kind uit buitenland door homoparen

In de praktijk is de adoptie van een kind uit het buitenland door homoparen bijna niet mogelijk. Ook staan de meeste landen een adoptie van individuele aanvragers met een partner van gelijk geslacht niet toe.

Kind geboren in lesbische relatie

Als partner van de moeder kunt u een kind adopteren dat is of wordt geboren in een lesbische relatie. U kunt hiervoor een adoptieverzoek indienen bij de rechtbank.

Bemiddelingsfase tijdens adoptieprocedure

Een onderdeel van de adoptieprocedure is de bemiddelingsfase. In deze fase kunt u te maken krijgen met een vergunninghouder. De vergunninghouder kent de regels, de procedure, hij weet de weg in het buitenland en beschikt
daar over de juiste contactpersoon. Alleen organisaties die de juiste vergunning hebben, mogen bemiddelen bij de plaatsing van kinderen die geadopteerd worden uit het buitenland.

Klachtenregeling vergunninghouders

Wanneer u niet tevreden bent over het gedrag van de vergunninghouder, kunt u rechtstreeks een klacht indienen bij de klachten commissie vergunningshouders interlandelijke adoptie (KVIA). Een onafhankelijke klachtencommissie
beoordeelt de klacht. De adresgegevens van alle vergunninghouders en een overzicht van de landen waarvoor zij bemiddelen vindt u op de website van de Stichting Adoptievoorzieningen (SAV).

Voorwaarden adoptie Nederlands kind

De belangrijkste voorwaarden voor adoptie van een Nederlands kind zijn:

Verzorgingstermijn en samenlevingstermijn

Naast bovengenoemde voorwaarden geldt een verzorgingstermijn van 1 jaar. Dat houdt in dat u minstens een jaar lang het kind moet hebben verzorgd en opgevoed. Wilt u met z’n tweeën of als stiefouder een kind adopteren, dan moet u
daarnaast minstens 3 jaar hebben samengeleefd met uw partner. De verzorgingstermijn en de samenlevingstermijn gelden niet voor duomoeders.

Eenouderadoptie

U kunt als individu een Nederlands kind adopteren. De eenouderadoptie is in de praktijk vrijwel altijd adoptie door de partner van de ouder, maar dit hoeft niet.

Partneradoptie (stiefouderadoptie)

Adoptie door de (nieuwe) partner van een van de ouders wordt ook wel stiefouderadoptie genoemd De officiële term is partneradoptie. In geval van partneradoptie wordt de familieband met de andere ouder verbroken en is de adoptant
de ouder van het kind. Een stiefouder is niet hetzelfde als een partner van een ouder die een kind heeft geadopteerd. Als er geen adoptie is, maar u bent wel getrouwd of geregistreerde partner van de ouder van het kind, dan bent
u de stiefouder en is het kind uw stiefkind. Als u niet getrouwd of geregistreerd partner bent maar bijvoorbeeld wel samenwoont met de ouder van het kind, dan bent u officieel geen stiefouder al wordt dat wel zo genoemd. U heeft
geen onderhoudsplicht terwijl een stiefouder dit wel heeft.

Adoptie door duomoeders

Voor duomoeders gelden de verzorgingstermijn en de samenlevingstermijn niet. Als 2 vrouwen een relatie hebben en 1 van hen krijgt een kind, dan kan de partner van de moeder direct een adoptieverzoek indienen bij de rechtbank. Dit
geldt ongeacht de samenlevingsvorm. Wordt het adoptieverzoek ingediend vóór de geboorte en wijst de rechter het verzoek toe, dan gaat de adoptie in op de dag van de geboorte. Wordt het verzoek ingediend binnen een half jaar na de
geboorte, dan gaat de adoptie in op de dag dat het verzoek is ingediend.

Adoptieverzoek en kunstmatige inseminatie

Als het kind van duomoeders is geboren dankzij kunstmatige inseminatie (ki) keurt de rechter het adoptieverzoek in principe altijd goed, tenzij de rechter beslist dat de adoptie niet in belang is van het kind. Het moet dan wel gaan
om kunstmatige donorbevruchting zoals bedoeld in de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting. De kunstmatige inseminatie die u zelf doet valt hier niet onder.

Adoptie niet altijd mogelijk

Adoptie van een Nederlands kind is niet mogelijk zolang de oorspronkelijke ouders het gezag nog uitoefenen. De oorspronkelijke ouders moeten uitdrukkelijk geen bezwaar hebben tegen de adoptie. Als zij wel bezwaar hebben, kan de rechter
dit in 3 gevallen naast zich neerleggen:

Ook de relatie tussen het kind en de grootouders kan een belangrijke rol spelen. Stel dat zij permanent voor het kind zorgen, dan kan dat een reden zijn om een adoptie niet door te laten gaan, omdat deze niet in het belang van het kind is.

Naar de rechtbank

De rechtbank bepaalt of een adoptie kan plaatsvinden. Bij de rechtbank moet u
ook een verzoek om adoptie indienen. Hierbij heeft u een advocaat nodig.

Gezagsrechten en gezagsplichten niet-ouder

Bij gezamenlijk gezag krijgt de niet-ouder dezelfde gezagsrechten en gezagsplichten als de ouder(s). U bent dan in alle opzichten verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding van het kind.

Gezamenlijk voogdij

Ook als u allebei niet de ouders bent van het kind kunt u gezag krijgen. Dit heet gezamenlijke voogdij.

Indienen verzoek tot gezamenlijk gezag of voogdij

U en uw partner (die niet de ouder is van het kind) kunnen bij de rechtbank samen een verzoek indienen voor toekenning van het gezamenlijk gezag. Hiervoor heeft u altijd een advocaat nodig. Een verzoek tot gezamenlijke voogdij moet u ook bij de
rechtbank indienen.

Indienen verzoek tot gezamenlijk gezag of voogdij

U en uw partner (die niet de ouder is van het kind) kunnen bij de rechtbank samen een verzoek indienen voor toekenning van het gezamenlijk gezag. Hiervoor heeft u altijd een advocaat nodig. Een verzoek tot gezamenlijke voogdij moet u ook bij
de rechtbank indienen.

Voorwaarden toekennen gezamenlijk gezag

De rechter kan gezamenlijk gezag onder de volgende voorwaarden toekennen:

Als uw kind nog een andere ouder heeft, bijvoorbeeld uw ex-partner, gelden nog 2 andere voorwaarden:

Advocaten gespecialiseerd in het familierecht

U kunt advocaten die gespecialiseerd zijn in het familierecht vinden via de Vereniging van Familierecht Advocaten Scheidingsmediators (VFAS).